Sejm 19 lipca, przechodząc jak burza przez II i III czytanie projektu nowelizacji ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw zaproponował nam kilka dobrych rozwiązań przyspieszających procedurę karną i równie wiele złych.
Nowelizacja jest gruntowna bo dotyczy:
- czynności wstępnych podejmowanych przez organy prowadzące postępowanie karne,
- właściwości oraz składu sądu,
- uprawnień stron, pełnomocników i ich czynności procesowych,
- postępowania dowodowego,
- środków przymusu,
- postępowanie przygotowawczego,
- postępowania przed sądem pierwszej instancji,
- postępowania odwoławczego,
- postępowania szczególnego,
- nadzwyczajnych środków zaskarżenia,
- postępowania po uprawomocnieniu się orzeczenia,
- postępowania w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych,
- i kosztów procesowych.
Przepisy te mają na celu wydobycie nas z otchłani przewlekłych postępowań i absurdów w postaci odczytywania przez kilka miesięcy wyroków do pustej sali, co obrazuje wyrokowanie w sprawie afery Amber Gold.
Jakie konkretnie zmiany wprowadza nowelizacja?
- odstąpienie od przesłuchania pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym, jeśli jego zeznania nie miałyby istotnego znaczenia dla dokonania ustaleń faktycznych
- brak obowiązku sprowadzenia na salę rozpraw dowodów rzeczowych
- eliminacja konieczności wymieniania lub odczytywania przez sąd na rozprawie wszystkich dokumentów zaliczonych do materiału dowodowego, z chwilą zamknięcia przewodu sądowego wszystkie dowody znajdujące się w materiałach postępowania będą uznane za ujawnione bez odczytywania
- od sądu będzie zależeć które dowody osobowe powinny być przeprowadzone bezpośrednio na rozprawie, a co do których wystarczające jest ujawnienie treści protokołów ich uprzedniego przesłuchania
- prowadzenie postępowania dowodowego pod nieobecność oskarżonego lub obrońcy – bez względu na przyczynę nieobecności stron będzie można przesłuchiwać świadków i przeprowadzać zaplanowane na dany termin rozprawy dowody
- prekluzja dowodowa – możliwość oddalenia spóźnionego wniosku dowodowego, chyba że ten przesądza o odpowiedzialności karnej
- stosowanie ujednoliconych formularzy uzasadnień wyroków przez sądy I i II instancji
- zmianę (usunięcie) zasady zakazu orzekania na niekorzyść oskarżonego przez Sąd II instancji
- nadanie prokuratorowi prawa do zażądania zmiany sądu, w którym ma zostać dokonana konkretna czynność procesowa w postępowaniu przygotowawczym.
Niestety, zdaniem wielu autorów niektóre z propozycji naruszają przepisy Konstytucji RP i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, co może narazić Polskę na postępowania odszkodowawcze.
O najważniejszych zmianach dotyczących sytuacji oskarżonego po zmianie przepisów przeczytacie na stronie internetowej kancelarii HS Legal.